Ana Sayfa
Sağlık Rehberi
Erişkin Yoğun Bakım Ünitelerinin Sınıflandırılması
10 Nisan 2023 Pazartesi

Erişkin Yoğun Bakım Ünitelerinin Sınıflandırılması

 Yoğun bakım birimleri yoğun bakım şartları sağlanmış olan tek veya çok yataklı  bölümlere verilen isimdir. Bu üniteler;  idari-çalışma sistemi yönünden , branş veya hastalık tipi ve verilen hizmet düzeyine göre sınıflandırılmaktadır. 

1. İdari ve çalışma sistemi yönünden 3 gruba ayrılmaktadır.

1.1.Açık yoğun bakım sistemi: Bu sistemde her hekim kendi hastasını yatırıp çıkarmaktadır. Tedavi ve hasta izlenimini kendisi yapmaktadır. Bu sistemde yoğun bakımlarda sorumlu bir hekimin bulunmaması hasta yatış-çıkışı,tedavi planı,infeksiyon oluşumunu engelleyecek kuralların oluşturulmaması yüzünden pek çok sorun ortaya çıkmaktadır.

1.2.Yarı kapalı yoğun bakım sistemi: Sorumlu doktor ve hemşire bulunmaktadır. Farklı birimler tarafından hasta yatırılabilinir. Takip sorumlu doktor ve yatıran doktor tarafından yapılır. En büyük sorun servisler arasından taşınan infeksiyon sorunudur.

1.3.Kapalı yoğun bakım sistemi: Bu sistemde tıbbi yönetici sisteme başkanlık eder. Bu yönetici hasta yatış çıkışı,tedavi ve izlemden sorumludur. Hastayı yatıran doktor sadece konsültan olarak ya da  istenildiğinde tedaviye katılabilir. Hasta hakkındaki son kararlar yoğun bakım ekibi tarafından alınmaktadır. Sorunlu yöneticinin yoğun bakım deneyimli olması ve ünitede 24 saat nöbet tutan yoğun bakım doktorunun bulunması bu sistem en uygun olanıdır.

Yoğun bakım yöneticisinin görevleri bilgi ve yeteneğini kullanarak hasta tedavi ve izlenimlerini organize etmek, bölümler arasında koordinasyon kurmak, hasta yatış-çıkış ve triyajdan sorumlu olmak, belirlemiş olduğu kişi ve kişilere yetki vermektir. Ayrıca yoğun bakım ünitesinin fiziksel yapılanmasını sağlamak, cihaz ve malzeme temininden sorumlu olmak, hekim ve yardımcı personelin eğitimini sağlamaktır.

2. Branş ve hastalık tipi yönünden gruplara ayrılmaktadır.

2.1 Anestezi ve Reanimasyon
2.2 Genel YBÜ
2.3 Dahili YBÜ
2.4 Cerrahi YBÜ
2.5 Nöroyoğunbakım
2.6 KVC YBÜ
2.7 Koroner YBÜ
2.8 Yanık YBÜ
2.9 Travma YBÜ

3. Verilen hizmet düzeyine göre 3 gruba ayrılmaktadır.

3.1 1.Düzey Yoğun Bakım Servisi: Çok fazla tıbbi girişim gerektirmeyen, normal servislerde takip ve tedavilerinin sürdürülmesi zor olan, fizyolojik olarak stabil olup; bozulma ihtimali bulunan bu yüzden yakından izlenmesi gereken hastalara hizmet verilir.Bu servise en iyi örnek Koroner yoğun bakım üniteleri olabilir. Bu servisteki yoğun bakım yöneticisi hasta bakımına doğrudan katılır. Yönetici yoğun bakım hizmetlerinin uygunluğu, kalitesi ve güvenliğinden sorumludur. 6-8 yataklı ünite için toplam hekim sayısı 3; hemşire hasta oranı 1/3 olmalıdır (10). Ünitenin girişleri kontrollü olmalı ve ameliyathaneye yatay ulaşım olanağı bulunmalıdır. Ünitede Anestezi, GC uzmanı mutlak bulunmalıdır. 
 
 3.2 2.Düzey Yoğun Bakım Servisi: Organ yetmezliği nedeni ile hayati tehlikede olan ancak destek sistemleri ile stabil kalması sağlanmış hastalara hizmet verilir. Bu servislerde detaylı ve nitelikli gözlem ve girişimler yapılır. En az 6-8 yataklı olmalıdır. Sorumlu hekim ve yardımcısı dışında, 6-8 yataklı ünite için toplam hekim sayısı 4; hemşire hasta oranı 1/1.6 olmalıdır (10). Ünite acil ve ameliyathaneye yakın olmalı, genel hasta ve hasta yakını trafiğinden uzak olmalıdır. Tek yataklı odalarda en az 25 m2 ; ayrılmamış birimlerde 10 m2 yüzey alanı olmalı, 10 yatak için 1-2 izolasyon odası bulunmalıdır. Anestezi, GC uzmanı yanında beyin cerrahisi, infeksiyon hastalıkları, kardiyoloji, gastroenteroloji, nefroloji,nöroradyoloji ve nöroloji uzmanları da her an erişebilir uzmanlar arasında bulunmalıdır.

3.3 3.Düzey Yoğun Bakım Servisi: Çoklu organ bozukluğu olan tüm komplike hastaların kabul edildiği servislerdir. Bu servisteki hastalara ciddi fizyolojik problemler nedeniyle birçok tıbbi girişim ve organ destek sistemleri uygulanmaktadır. Bu ünitelerde eğitim ve araştırma çalışmaları da yapılmaktadır. En az 8-12 yataklı olmalıdır. Hekim sayısı 5; hemşire hasta oranı 1/1 olmalıdır. 2.düzey yoğun bakım servisindeki özellikler haricinde her 12 yatak için bir fizyoterapist bulunmalıdır. Bu ünitede erişilebilir uzmanlık dalları arasına KVC ve göğüs cerrahisi uzmanları da eklenmiştir.

İYİ BİR YOĞUN BAKIM NASIL OLMALIDIR?

1) FİZİKSEL KOŞULLAR;

Hasta alanları yeterli olmalı
Ferah ve aydınlık bir mekan olmalı
Arka planda yeterli alan bulunmalı ( depo alanı, dinlenme-ofis alanları, toplantı odası, laboratuvar alanı, brifing alanı, doktor-hemşire-sekreter odaları, teknik ekipman odası ).
Mümkünse kapalı ünite olmalı
Acil ünitesi,ameliyathane ve görüntüleme birimleriyle aynı düzlemde olmalı.

2)EKİP YETERLİLİĞİ
Doktor Ekibi

YB eğitimi almış tam gün çalışan YB uzmanı bulunmalı. YB doktoruna devamlı ulaşılabilmeli (7 gün / 24 saat). 
YB uzmanına tam zamanlı destek olucak yeterli konsültasyon desteği olmalı. Bu ekip içinde  (Kardiyoloji, Göğüs hastalıkları, tüm yan dallari ile İç hastalıkları, Nöroloji, Genel Cerrahi, Beyin Cerrahisi, KVC, Göğüs Cerrahisi, Plastik Cerrahisi, Psikiyatri, diğerleri ) bulunmalıdır.
YB uzmanı ile konsültan hekimler arasındaki iletişim güçlü olmalı. Hekimler birbirlerine rahatlıkla ulaşabilmelidir. 
İntern doktorlar hasta bakımında rol almamalı.
Asistan doktorlar uzman hekime yardımcı olmalı direkt olarak sorumluluk almamalı.

Hemşire Ekibi

İdeal olarak 2 hastaya 1 hemşire istihdamı olmalı. Hemşireler deneyimli ve takım çalışmasına uyumlu olmalı. YBÜ’deki extreme uygulamalar (HF,ECMO,ICP ve GKS takibi,acil müdahele) konusunda tecrübeli olmalı. 
Hemşire ile hekimler arasında güven ve koordinasyon tam olmalı.
Hemşireler hekime yardımcı olurken belirlenen protokol ve kuralların dışına çıkmamalı.

Hasta Bakıcı-hemşire yardımcısı-Porter
Fizyoterapist:- Tam zamanlı olmalı
YB Teknisyeni-Laborant:
Temizlik Elamanı- Yeterli sayıda bulunmalı.





 







Uzm. Dr. Emre GÜLER
10 Nisan 2023 Pazartesi
Sağlık Rehberi